Эгемендүү мамлекеттин калыптанышына Кыргызстандагы саясий партиялар, коомдук уюмдар орчундуу салымдарын кошуп келүүдө. Жалгыз КП үстөмдүк кылган учурда айкындуулук болбой, компартиянын багытына каршы чыккандар аеосуз жазаланып, куугунтукталып келген. Өлкө демократиялык жолдон четтеп, буйрукчул-тоталитардык тартипте жашады. 1991-ж. Кыргызстан демократиялык кыймылы (КДК) расмий каттоодон өттү. КДКнын курамында 1991-ж. октябрда – Асаба улуттук кайра жаралуу партиясы, 1992-ж. февралда – Эркин Кыргызстан демократиялык партиясы, 1992-ж. ноябрда – Ата Мекен партиясы түзүлдү. Ушул эле жылы – Элдик Республикачыл пар-тия, Кыргызстан коммунисттер партиясы, Агрардык партия, 1993-ж. – Кыргызстандын демократиялык кыймылы партиясы, 1991-ж. Биримдик партиясы ж. б. коомдук-саясий уюмдар ж-а партиялар түзүлдү. 1995-ж. партиялардын саны 13кө жеткен. 2000-ж. Кыргызстанда 25 саясий партия расмий каттоодон өттү, мындан сырткары түзүлдү деп жарыяланган, бирок расмий каттоодон өтпөгөн партиялар да бар. Расмий катталган партиялардын айрымдары гана коомдук-саясий турмушка жигердүү катышып, Конституциянын, бир катар маанилүү мыйзамдардын атаандаш долбоорлорун жарыялашты. 2000-ж. 20-февралдагы парламенттик шайлоодо саясий партияларга 15 орун бөлүнгөн. Парламенттик шайлоо алдында Юстиция министрлиги бийликке оппозиция болуп келген Эл (бей-бечаралар), Арнамыс партияларын шайлоого катышууга мыйзам жол бербестигин аныктап берди. Ал эми шайлоого катышууга укук алган КДК партиясы соттун чечими менен шайлоодон четтетилди.
Натыйжада бөлүнгөн 15 орун үчүн 9 саясий партия ат салышып, шайлоонун жыйынтыгында 1-орунду Кыргызстан коммунисттер партиясы, андан соң Демокра-тиялык күчтөр биримдиги союзу (Адилет, Социал-демократия, Биримдик партияларынын түзүлгөн союз), Кыргызстан аялдарынын демократиялык партиясы, Ооганстан ж. б. 116 жергиликтүү согуштарга катышкан жоо-керлердин партиясы, Ата Мекен социалисттик партиясы, Менин өлкөм партиясы 5%тен ашык добушту топтоого жетишип, 15 орунду ичара бөлүп алышты. Мындан сырткары өлкөдө 400гө жакын коомдук уюмдар, 12 коомдук-саясий кыймылдар иш алып барууда. 2000-ж. июнда бийлик өкүлдөрү менен коомдук уюмдардын, саясий партия-лардын өкүлдөрүнүн катышуусу менен ал-гачкы «тегерек үстөл», 2001-ж. февралда «тегерек үстөлдүн» 2-баскычы болуп өттү. Сүйлөшүүлөрдүн жыйынтыгында атайын меморандум кабыл алынып, Кыргызстан демократиялык багыттагы өнүгүүсүн уланта берери бышыкталды. Мындан тышкары өлкөдө уюштуруу жыйынынан узак чыга албаган, шайлоо өнөктүгүнө байланыштуу гана шашылыш түзүлө калган саясий партиялар да бар. Башка коомдук-саясий, улуттук-маданий ж-а коомдук уюмдардын ичинен өзгөчө жигердүүлүгү менен Кыргызстан элинин ассамблеясы, Кыргызстан эли коому, Кыргызстан укук коргоо кыймылы, Кыргызстан укук коргоо комитети, Кыргыз-америкалык адам укуктарын коргоо ж-а мыйзамдуулук бюросу, Кыргызстан аялдар конгресси, немис, орус, украин, беларус, дуңган, корей, өзбек, уйгур, месхет түрк, ферганалык түрк, казак ж. б. аз сандагы элдердин улуттук-маданий коомдору, Кыргызстан тарыхчылар коому сыяктуу уюмдар айырмаланышты.
- Бүбүсара Бейшеналиева
- Манас. “Манас” эпосунун элдиги жөнүндө
- Тез бар жерде ийри жыгач жатпайт
- «Коенду камыш, эрди намыс өлтүрөт»
- ӨЗГӨН АРХИТЕКТУРАЛЫК КОМПЛЕКСИ
- Кыргыз
- Сүткө түшкен күчүктөй болуу
- РАМИС РЫСКУЛОВ. ЭЛИКТИН ЧААРЧЫГЫ
- Жеңижок менен Барпынын учурашканы
- ТОКТОСУН САМУДИНОВ. КӨЙРӨҢ
- ДАРЫЯ, БУЛАК
- «Манас» жана кыргыз искусствосу
- Кыргыз эл макалдары. А тамгасы 2-бөлүк 1000 макал
- Мүйүз уста
- ЖОЛОН МАМЫТОВ. КУМАР ЫРЫ
- «Төө кыядан өткен соң, оо, дегени курусун»
- Кыргыздын Россияга караганы
- Эч кимге айтпа
- Кыргыз күмбөздөрү жана чолок-коргон чеби
- Нойгут
- АБЗИЙ КАДЫРОВ. КАДЫБАЙДЫН КАРГАСЫ
- Кыргыз макалдары – Ы
- Сура Аль-Балад
- Үмөтаалы ормон уулунун оруска караганы
- Дипломатиялык укук
- МИДИН АЛЫБАЕВ. ТҮГӨЛБАЙ СЫДЫКБЕКОВГО
- «Таш менен урганды, аш менен ур».
- Табышмактар. Кыргызча табышмактар
- Кыргыз баталары. ЖАШ БАЛАГА АРНАЛГАН БАТАЛАР
- СҮЙҮНБАЙ ЭРАЛИЕВ. КАНЫКЕЙДИН КӨЗ ЖАШЫ
- Каржилик берүү
- Тянь-шань кыргыздары XVIII жана XIX кылымдарда
- ТӨРӨГЕЛДИ БААТЫР
- СҮЙҮНБАЙ ЭРАЛИЕВ. АТТЫН ЫЙЫ
- Өзгөн-арык
- Күүнүн башы – «Камбаркан»
- Ичкүптүлүк
- «ЭР ТАБЫЛДЫ» ЭПОСУНАН ҮЗҮНДҮЛӨР
- МЕН КЕМЕ
- Жаңыл Мырза
- Куран – Мусулмандардын ыйык китеби
- Сабактарды жана бөлүмдөрдү пландаштыруу
- Кыргызча макалдар – П
- Сотту тааныйсыңбы?
- Сура Аль-Анфаль
- Кызыл карышкыр
- Сура Аль-Муззаммиль
- Кремация
- Цин сулалесинин расмий хроникалары
- Ак сатуу
- «Ар кимдин жүргөн, туулган жери мисир»
- Сура Та Ха
- Айыптоо корутундусу
- «Бала ыйлабаса, эмчек кайда»
- Кыргыз эл макалдары. А тамгасы 3-бөлүк 800 макал
- Алые жерге куда болсоң, арткы жактан аш келээр, жакын жерге куда болсоң, түрдүү ушак сез келээр
- Көкчөнүн өлүшү 3-бөлүк
- Белек
- Тайын журт
- Советтер союзунун баатырлары
- Сура Аль-Калам
- Бычакка түшүү
- Кыргызча макалдар – С
- Жээренченин баласы
- Беш жолдош
- Э.Арабаевдин тунгуч “Алиппеси”. Алиппе
- «Байдын уулу айраның, айраның болбосо чыгаар эле ойронуң»
- Мал адалдоо
- БАЛА ТӨРӨЛГӨНДӨ
- Эне мээрими
Кыргыз
