Мында бала үчүн ата-эненин айтканы – эм. Алар баланын алына жараша жумшоого, женил жу-муштарды аткарууга көнүктүрөт. 7-8 жаштагы бала мал тосот. Атка мингизип койсо, алыс-жакындагы жерге барат. Бирөөлөрдү чакы-рып, бирдемелерди байлап келүүгө жарайт. Музоо, козу-улак кайта-рат. Коён, took, каз, өрдөк, күрп, көгүчкөн өндүү үй канатууларына жем, чөп, суу берет. Бөбөктөрүн сооротот, аларды ойнотот. «Музо-очулук мундурбайт» – деп, ага ата-энелери ыраазы. «сүйүнчүлөп кел», «Жентекке чакырып кел», «туз, чай сурап кел». Бул кол-арага жароо белгиси. Тууган-туушкандарына боор тартат, аларга эркелейт. «Бул биздин тууган, буларды жакшы көрүүм тийиш» – деген ойдо жүрөт. Бара-бара үйгө адамдар келет, аларга жылуу сезим ыроо-лойт. Орун бошотот, төргө чыгарат. Тал-төөндөй болуп, даам ооз тийгизет. «Атамдын досу», «агамдын курдашы», «апамдын сырда-шы», «тайатамдын жердеши» – өндүү кыязда жүрөт. Сый конокту сыйлоо керек деген сыпай маанай түзүлөт. Кичипейил, сылык, сый-да мамиле жасоо так ушул учурда калыптанат. «Балапан уяда эм-нени көрсө, учканда ошону алат». Ата-эне, ага-эже, тууган-туушкан-дардын насыяттары, турмуштук мамилелери кичинекейлер үчүн нуска болуп келе берет.
Жүк жыят, суу алып келет, казан-аякты тейлейт. Бөбөктөрүн багат, мал тосушат, тейлешет, от жагат. Бул да болсо өзүнөн кичүүлөргө улуулук үлгүсүн көрсөтүп, тескеп, оң жолго буруп турат. Узчулукка багыт алып калат, сайма саюуга жөндөмдөлет. Көркөм кол өнөрчүлүктүн түрлөрүн түшүнүп, айрымдарына кол тийгизип ка-лат. Тестиерлер өз себин өзү камдоого башат алат. Көңүлү жетик, колу тетиктенүү мына ушул чактан баамданат. «Ата көргөн ок жо-нот, эне көргөн тон бычат» -деп ушул кез кыз үчүн таасирдёнүүгө өбөлгө болот. Ата-эне бир жакка кетсе, үй ичине тээк болот. Алар да бейкапар болушат, «үйдө кызым бар эмеспи» деп ойлошот.
- Кетбука
- Ооруканадан сырткары жардам
- Сура Аль-Кариа
- Улуу Искендёр жана доктуру
- АСАН ЖАКШЫЛЫКОВ. БАЙКАЗЫ
- АТА ЖУРТ
- Ким айтат менин ырымды?
- Кыргыз жомоктору
- АМАН ТОКТОГУЛОВ. ДИДАКТИКА
- Элден-жерден безүү
- КЫРГЫЗ БУЮМДАРЫ. Боз үй, Туш кийиз, Камчы
- Чык татырбас Чымырбай
- Этносоциология
- Кыргыз эл оюндары. Беш таштарды ыргытып уяга түшүрмөй, бийиктикке ыргытылган ташты төш менен тосуп алуу, бийиктикке ыргытылган таякты, таяк менен уруп түшүрүү,
- ТОКТОГУЛДУН ӨЛҮМ АЛДЫНДА ЫРДАГАНЫ
- БАЙТЕМИР АСАНАЛИЕВ. ГҮЛ КЫСТАРАТ
- Сура Аз-Зухруф
- Ар намыстын бийиктиги
- Сура Ан-Нахль
- Оозго суу тамызуу
- Карышкырдын камкордугү
- МАХМУД КАШГАРИ «ТҮРК СӨЗДӨРҮНҮН ЖЫЙНАГЫНАН»
- Эне керген кыз эмес, эндик көргөн бет эмес
- Тарыхый булактарга ишенүүгө болобу?
- КИРГЕН СУУ
- Музыкалык жанр жөнүндө түшүнүк
- Ормон заманындагы кыргыз
- АЛЫКУЛ ОСМОНОВ. АДАМГА
- Сан жөнүндө түшүнүк
- Ормон опуза
- Санга кылчылбыр салуу
- Айткандын оозу жаман, ыйлагандын козу жаман
- Жылан өлтүрүүгө таш алып бербейт
- Сибирь кыргыздары
- АЛЫКУЛ ОСМОНОВ. КИМ БОЛДУ ЭКЕН?
- Эркек тууш, кыз тууш эсте болуу
- ИСХАК РАЗЗАКОВИЧ РАЗЗАКОВ
- АКБАР РЫСКУЛОВ. ЭЛЧИ ЖҮРДҮМ
- «ДЕҢИЗ БОЙЛОЙ ЖОРТКОН АЛА ДӨБӨТ» ПОВЕСТИНЕН ҮЗҮНДҮ
- Кыргызстандын коруктары. Коруктар
- БАРПЫ АЛЫКУЛОВ. ГҮЛ КЫЗДАР
- «Манас» эпосу жана тарых
- Жоомарт
- Сура Аш-Шура
- Жигит
- Нутрия
- Тилин сунуу, мырыйуу
- Этнос жалган түшүнүкпү?
- Жыгачтан жасалган кесе
- Орхон-Эне-Сай жазуулары
- МИДИН АЛЫБАЕВ. ОЙЛОНЧУ
- Сүр сактап берүү
- Акча көмөт
- Тилдердин классификациясы
- ТҮГӨНБӨГӨН ТАЛАШ
- Жакупбек
- Каракан мамлекети
- Кыргыз эл оюндары. Балта ыргытмай, баш кийимди ыргытып илмей, баш кийимди уруп түшүрмөй.
- Айчүрөктүн толгоосу
- АЛЫКУЛ ОСМОНОВ. МУЗЫКА
- Сура Аль-Хиджр
- Кыргыздын каада-салттары. Аш жана ашты берүүдөгү салттар
- АСМАН, ЖЫЛДЫЗ, КҮН
- ЖОЛОН МАМЫТОВ. АКЫНГА
- АК КУРЖУН ТОЛГОН ЫР КАЛДЫ
- Кыз күйөө (уламыш)
- Эркектердин чач асыроосу
- Наристе менен сырлашуу
- Сабатсыздыкты жоюу
- Хан
Кыргыз
