Тынч океан
Тынч океанды кээде улуу океан деп аташат. Бардык океандардын ичинен ал аянты жана тереңдиги жагынан жер шарындагы эң чоңу. Анын жаратылышынын башкы өзгөчөлүктөрү суу түбүндөгү жер катмарынын өтө кыймылдуулугу, түбүнүн, рельефинин ар түрдүүлүгү өтө тереңдиги көптөгөн Жанар тоолордун болушу, сууларында жылуулуктун көп запасынын жатышы, органикалык дүйнөсүнүн ар түрдүүлүгү болуп саналат.
Тынч океан батыштан Эвразия жана Австралия материктери, чыгышынан Түндүк жана Түштүк Америка, түштүгүнөн Антрактида менен чектешип жатат. Аянты деңиздер менен алганда 178,67 миң км ге жетет. Ошентип, ал планетыбыздын бетинин үчтөн бир бөлүгүн түзөт.
Океанды изилдөө тарыхы үч мезгилге бөлүнөт. Изилдөөнүн биринчи мезгили байыркы убактан башталып, географиялык улуу ачылыш доорун, орус саякатчыларынын океандын түндүгүндөгү ачылыштарын камтыйт. Ф. Магеландын 1520-21-жылкы сүзүүлөрүнөн океан жөнүндө кыйла маалыматтар топтолгон. Мисалы, океан «Тынч» деген атка анын саякаты кезинде ээ болгон, анткени ал экваторго жакын аба ырайынын өтө ыңгайлуу шарттарында океанды кесип өтүп, бир жолу да толкун чыгарган катуу шамалга кабылган эмес. Океан ошол учурда мемиреп тынч жаткан болчу. Чынында бул улуу океан андай тынч эмес. Анда жаратылыштын каардуу кубулуштары көп болот. Орус саякатчылары С.Л.Дежнев (1648), В.Беринг, А.И.Чериков (1728-41) океандын түндүк жээктерин изилдешип, жаңы ачылыштарды жазган.
Англичан Джеймс Куктун (1726-1771) изилдөөлөрүнөн океандын жаратылышын чагылдырган маалыматтар алынган. Ошондой эле А.Тасмандын саякатын да атоого болот. Натыйжада океандын түштүк чегинен тышкары бардык мейкиндиктер изилденген.
- Аварлар
- Кыргыз тили. Кыргыз тили жөнүндө жалпы маалымат
- «Баатыр жоодо таанылат, чечен доодо таанылат»
- БАРПЫ АЛЫКУЛОВ. БАЛДАРГА НАСЫЯТ
- Жыгаччылык өнөр жайы
- Сура Ар-Рум
- Кеңешип кескен бармак оорубайт
- Кайын журт
- АРЧА (уламыш)
- САГЫН АКМАТБЕКОВА. КҮЗ ЫРЛАРЫ
- Табасы канды
- Кыргыз макалдары(Б)
- Сыйкырдуу шакек
- Босогону кемирбе
- МОЛДО КЫЛЫЧ ШАМЫРКАН УУЛУ. ЗИЛЗАЛА
- Манас. Айкөлдүк
- Жалпак олтуруу
- АЛЫКУЛ ОСМОНОВ. ӨЛҮП ТИРИЛГЕНДЕР
- ТОКТОСУН САМУДИНОВ. ТРАМПЛИН
- Манас. Көкөтөй атабыздын кассандра жөнүндө баяны
- МОЛДО КЫЛЫЧ ШАМЫРКАН УУЛУ. “ЗАР ЗАМАН”
- Сура Аль-Муззаммиль
- Талаа жылдызы
- Дүйнөдө канча кыргыз бар?
- Боз үй
- Үч көпөлөк
- «Колдо бар алтындын баркы жок»
- АСАН ЖАКШЫЛЫКОВ. КҮҮНҮ ТЫНШАП
- РАМИС РЫСКУЛОВ. ЫРДЕСТЕ
- Манас. Тагдыр түйүнү
- Шер датка
- ЫРЫС АЛДЫ — ЫНТЫМАК
- Тагдыр. Даректүү роман
- ТАБЫЛДЫ МУКАНОВ. ӨМҮР САПАРЫ
- Монолдордун жыйылып эл болгону. Кошумча материал
- Туш кийиз жасоо
- Жамбы атуу
- ТАБЫЛДЫ МУКАНОВ. РЕКВИЕМ
- Василий Владимирович Бартольд
- Кемеге талашуу
- ТОГОЛОК МОЛДО. АЛА-ТОО
- Асан менен Үсөн
- Кол ийрисине тартат
- Кыргызияда эски шаарлар, төрткүлдөр
- Өзгөн-арык
- Май кармаган бармагын жалайт
- Тагай бий
- Сура Аль-Кафирун
- Ала-Тоодон кийинки сүйүүбүз көл бети
- Текеске качкан эл
- Аш берүүдөгү бөтөнчөлүктөрү
- «Бала ыйлабаса, эмчек кайда»
- «Үйүнө жакын иттин куйругу чагарак»
- Аскердик кылмыштар
- Ферганалык кыргыздын колонизатордон мизи кайтканы
- КАЛЫГУЛДУН НАСЫЯТ, САНАТ ЫРЛАРЫ
- Өзүмдөн өзүм арданам
- «Жардынын жалгыз аты айгыр, жатып алып кайгыр»
- Кыргыз эл оюндары. Жаңгак атмай, жаңгак чертмей
- Бака терек (уламыш)
- Байыркы дуализм
- Cулуу тоолор
- Автандил Арабаев. Ашыктыгы Барпынын…
- Ак жоолук, жаш солдат, күтүлбөгөн жолугушуу (аңгемелер)
- ТОГОЛОК МОЛДО. Талым кыз менен Көбөктүн айтышканы
- МИДИН АЛЫБАЕВ. КАСЫМАЛЫ БАЯЛИНОВГО
- Кыргыз шаркыратмалары
- Тамактын кадыры карының ачкан кезде, төшектүн калыңы, уйкуң келген жерде
- Албан
- «Манас» эпосу
Кыргыз
